موسسه گنجینه سرزمین پارس

در دوره قاجاریه در شمال میدان توپخانه موسسه تلگراف هند و اروپا و ایران قرار داشته و در غرب این میدان وسیع عمارت عظیم ارگ کریم خانی، خود نمایی می­کرد. در سمت جنوب این میدان باغ نظر و عمارت کلاه فرنگی قرار داشت و در سمت شرق  بین بازار و میدان نقاره خانه، مسجد وکیل واقع شده بود.

هم­چنین در این دوره از "میدان نعل­بندان" نام برده شده که در روبروی درب مسجد وکیل قرار داشت. باید اضافه کردکه در همین دوره بین باغ نظر و ارگ کریم خانی و دروازه باغشاه، میدان دیگری قرار داشت که آن را میدان طویله یا "میدان مشق" می­نامیدند، زیرا در آن آموزش نظامی داده می­شد. میدان مشق در جلو دروازه باغشاه قرار داشت. به علاوه می­توان از میدان مال­فروش­ها نیز نام  برد که در جلو آب انبار وکیل واقع شده بود .البته میدان اسب سواری و چوگان (میدان مشق ) تا ابتدای  حکومت پهلوی به حال خود باقی بود.

میدان شهری در دوره معاصر- این میادین به همراه بناهای کریم خانی تا سال 1300 شمسی همچنان پا بر جا بود از این سال  به بعد با امتداد خیابان زند به تدریج بخش هایی از ابنیه کریم خانی  ویران شد و در فضای گسترده میدان مشق و توپخانه، ساخت و سازهای جدید شهری آغاز گردید.

پس از تخریب و یا تغییر کالبدی بناهای زیر جایگزین میدان وسیع توپخانه و میدان مشق گردید.

ادارات پست و تلگراف و تلفن، شهرداری، شهربانی، اداره آموزش وپرورش، دادگستری،

اداره ثبت اسناد، دارایی، بانک ملی، بانک سپه، موزه پارس، کتابخانه ملی شهید دستغیب،

زندان شهربانی(در محل ارگ کریم خانی)، دبیرستان  شاهپور، دبیرستان نمازی، دبیرستان دخترانه ناظمیه، دبستان نمونه زند، اداره تربیت بدنی و در قسمتی از آن خیابان زند و خیابان شاهپور(22 بهمن فعلی) احداث گردید. اما مسجد و بازار و کاروان­سراهای اطراف آن هم­چنان با کاربری گذشته باقی ماند.

باغ نظر کریم خانی نیز از سال1314 شمسی به بعد هر چند سال یک بار بخشی از آن

بین رفت و ضمیمه ساختمان سازی­های اداری و آموزشی و دولتی دوره حکومت پهلوی گردید .

بخش هایی در آن برای ساختمان اداره کل آموزش وپرورش، کتابخانه ملی، دبیرستان نمازی، هنرستان  فنی و حرفه ای نمازی  و خیابان پهلوی(خیابان طالقانی کنونی ) و هم چنین امتداد خیابان سراسری زند در نظر گرفته شد .

  همچنین در سال 1315 شمسی بخشی از مغازه­های بازار وکیل که در مسیر خیابان زند بود تخریب گردید و این بازار کم نظیر ناقص شد و قسمتی از کاروان­سرای روغنی بازار وکیل نیز در امتداد خیابان زند از بین رفت و بازمانده خندق به جای مانده ازدوران قاجاریه نیز از شهرحذف گردید وگسترش شهر شیراز به سمت غرب آغازگردید.