موسسه گنجینه سرزمین پارس

چنانچه قبلا گفته شد شیراز در دوره دیلمیان در قرن چهارم هشت دروازه داشت ولی کریم­خان زند با کوچک کردن حصار دور شیراز از تعداد این دروازه ها کاست و تعداد آن­ها به شش دروازه تقلیل پیدا کرد. وی دروازه­های بیضا، حناچی، سعادت آباد، فسا، خاتون و دروازه گوسفند را در بازسازی حصار دور شهر حذف نمود.

بنابر این تعداد دروازه­های شیراز در دوره زندیه ثابت مانده که این نام­ها هنوز هم بر دروازه­های بافت قدیم همچنان باقی مانده است که نام­های دروازه اصفهان، دروازه باغشاه، دروازه کازرون، دروازه شاه داعی، دروازه قصابخانه  و دروازه سعدی معروف می­باشد.

تنها دروازه باغشاه که چندین سال است خیابان زند کنونی جای آن را گرفته است. البته در دوره زندیه شهر شیراز بارو و حصار داشته و دروازه­های شش­گانه فوق محدوده شهر در آن زمان مشخص می­نموده است. این دروازه­ها در دوره­های بعد نیز همچنان نام و نشان خود را حفظ نمود و هم­اکنون نیز مردم شیراز از دروازه های قدیمی نام می­برند که در حال حاضر در محدوده بافت قدیم شهر واقع شده اند و عبارتند از:

• دروازه اصفهان در مجاورت پل علی ابن حمزه
• دروازه کازرون در انتهای خیابان قاآنی شمالی
• دروازه سعدی (نزدیک به میدان ولی عصر)
• دروازه قصابخانه (بین چهاراه فعلی خاتون و میدان غدیر(فلکه مصدق سابق)
• دروازه شاه داعی(در بلوار سیبویه و در ابتدای خیابانی که آرامگاه شاه داعی در آن قرار دارد
• دروازه باغشاه (چهار راه زند کنونی )